Stoppen met alcohol

Alcohol drinken is algemeen aanvaard in onze maatschappij. Een pint op café, een glas wijn op restaurant of een aperitiefje thuis. Maar hoe werkt alcohol eigenlijk en waarom is het niet gezond om te veel te drinken? En hoeveel is dan ‘te veel’? Want wat de ene te veel vindt, is voor de ander doodnormaal.

Hoeveel is te veel?

De regels van hoeveel je mag drinken, zijn niet voor iedereen hetzelfde. Ze verschillen bijvoorbeeld voor volwassenen en minderjarigen en voor mannen en vrouwen. Maar zelfs als je je aan die norm houdt, is alcohol drinken niet zonder risico.

Wil je weten hoe riskant je drinkgewoonten zijn, doe de zelftest.

Algemene regel voor volwassenen

Hou je aan de regel van drie voor volwassenen:

  • Drink gemiddeld niet meer dan 14 (vrouwen) / 21 (mannen)* glazen alcohol per week.
  • Drink maximaal 3 (vrouwen) / 5 (mannen)* glazen per keer.
  • Drink ten minste 2 dagen in de week geen alcohol.

* Mannen en vrouwen reageren anders op alcohol. Een vrouwenlichaam bevat een hoger vetgehalte, minder spieren en dus minder lichaamsvocht vergeleken met een mannenlichaam. Alcohol wordt bij vrouwen daarom minder verdund. Bovendien wordt alcohol bij vrouwen minder goed afgebroken in de lever. Zo komt er meer alcohol in het bloed terecht en raken vrouwen gemiddeld sneller dronken dan mannen.

Uitzonderingen

  • Jongeren onder de 18 jaar drinken het best geen alcohol.
  • Als je zwanger bent en/of borstvoeding geeft, drink je het best geen alcohol.

Je drinkt ook beter niet:

  • in het verkeer
  • voor, tijdens en direct na lichamelijke inspanningen en sporten
  • voor en tijdens het werk
  • bij het werken met machines, elektrische apparaten, ladders …
  • wanneer je instaat voor de veiligheid van anderen

Wanneer loop je meer risico op negatieve effecten van alcoholgebruik?

  • als je ouder bent
  • als je tussen de 18 en 24 jaar bent
  • als je medicatie gebruikt
  • als je ziek bent of (andere) gezondheidsproblemen hebt
  • als je je niet goed in je vel voelt
  • als je klein van gestalte bent en weinig weegt
  • als er in je familie mensen zijn of waren met alcoholproblemen
  • als je andere drugs gebruikt

Wat doet alcohol met je lichaam en geest?

Wat alcohol doet, hangt af van je gewicht en of je een man of vrouw bent. Ook stress, vermoeidheid en omstandigheden zoals hoe snel je drinkt en of je iets gegeten hebt, bepalen de effecten. Ook of je alleen drinkt of in groep en wat je gemoedstoestand is, bepalen mee de risico’s van alcohol.

De volgende effecten komen algemeen voor:

Alcohol heeft een verdovend effect op de hersenen. Wanneer je alcohol drinkt, raken eerst de hersendelen verdoofd die het gedrag en de gevoelens controleren. Zo komt het dat een kleine hoeveelheid alcohol zorgt voor een stoutmoediger, actief gevoel. Al kan je ook agressief worden, of zorgeloos, rustig, slaperig, ontspannen, onverschillig …

Bij een grotere hoeveelheid alcohol vermindert je reactievermogen. Je hoort en ziet minder scherp, maar je zelfvertrouwen neemt misleidend toe en je kan zelfs roekeloos worden. Daardoor ontstaan soms gevaarlijke situaties, bijvoorbeeld in het verkeer.

Nog meer alcohol vermindert je controle over je bewegingen en je coördinatievermogen. Lopen wordt wankelen, praten wordt lallen. Vaak kan je je later helemaal niet meer herinneren wat er allemaal gezegd of gebeurd is (een zogenaamde ‘black out’). Nog meer alcohol kan leiden tot een coma, een hartstilstand of zelfs tot de dood.

Verslaving

Als je lichaam blijft nood hebben aan alcohol, is er sprake van verslaving. Je wordt lichamelijk en geestelijk afhankelijk van de alcohol en je wordt er tolerant voor. Wat betekent dat nu?

  • Lichamelijke afhankelijkheid houdt in dat je lichaam een bepaalde dosis alcohol nodig heeft en je je ziek voelt als je het niet tijdig krijgt.
  • Om het effect van alcohol te blijven voelen, heb je steeds meer alcohol nodig. Dat noemt men ook tolerantie.
  • Geestelijke afhankelijkheid houdt in dat je het gevoel hebt niet meer te kunnen functioneren zonder alcohol.

Ontwenning

Stop je plots met alcohol of verminder je je alcoholgebruik? Dan kan je last krijgen van ontwennings­verschijnselen zoals beven, zweten, zenuwachtigheid, onrust, angst, braken en slapeloosheid. Het gaat soms zelfs zo ver, dat je in een levensgevaarlijke situatie terechtkomt, bijvoorbeeld als je een epilepsieaanval krijgt of een delirium tremens.

Ontwennen gebeurt daarom best onder doktersbegeleiding. Ook om de geestelijke drang om te drinken te blijven beheersen, kan je hulp vragen. Meer info vind je op de Druglijn.

Wat zijn de risico’s van alcohol?

Op korte termijn

  • Je hebt meer kans op ongelukken, omdat je roekeloos en agressief kan worden.
  • Je kan opdringerig worden en ongewenst seksueel gedrag vertonen.
  • Alcohol verhoogt misschien wel de zin om te vrijen, maar het vermindert de (seksuele) prestaties en kan potentieproblemen veroorzaken.
  • Je kan de dag nadien last hebben van een ‘kater’ en daardoor slechter presteren op werk of op school.
  • Je kan een ‘black-out’ krijgen: in dronken toestand ben je je van alles bewust, maar achteraf kan je je niets meer herinneren.

Op lange termijn

  • Het is schadelijk voor je hele lichaam. Zowat elk orgaan kan op den duur aangetast worden, soms met onherstelbare schade tot gevolg. Denk maar aan beschadigingen van je lever, alvleesklier of je hersenen. Maar ook aan je zenuwstelsel, waardoor je last kan krijgen van vroegtijdige dementie.
  • Alcohol is slecht voor je hart. Het verhoogt de bloeddruk waardoor je meer kans hebt op problemen met hart- en bloedvaten of een hartaanval.
  • Het kan voor een te hoge slechte cholesterol zorgen.
  • Het kan leiden tot angst- en paniekaanvallen. Het kan ook depressieve klachten uitlokken en bestaande depressies verergeren.
  • Er is een verband tussen alcoholgebruik en verschillende kankers (mond, keel, slokdarm, lever, alvleesklier, dikke darm, borst). Het risico op kankers verhoogt al vanaf het eerste glas.
  • Alcohol bevat veel calorieën en kan zorgen voor overgewicht.

Fabels over alcohol

Er doen heel wat fabeltjes de ronde over alcohol. We lichten er enkele uit.

Een glas bruin bier is goed voor de borstvoeding
Klopt niet. Alcohol komt via de moedermelk bij de baby terecht en dat is slecht voor de ontwikkeling van de baby. Bovendien kan die slaperig worden van alcohol en daardoor minder zin hebben om te drinken.

Alcohol is een goede slaapmuts
Alcohol kan helpen om sneller in te slapen. Maar hoe meer je drinkt, hoe minder diep je slaapt en hoe sneller je opnieuw wakker wordt. Wie veel drinkt, kan slaapproblemen krijgen.

Alcohol maakt gelukkig
Ook om depressieve gevoelens minder hard te voelen, is alcohol niet geschikt. In het begin lijkt alcohol de donkere gevoelens af te zwakken, maar al gauw verandert dat en gaat alcohol de depressieve gevoelens versterken en zelfs veroorzaken.

Meer info, hulp of advies?

Wil je minder drinken? Of er helemaal mee stoppen? Hier vind je bij wie je terecht kan voor meer info, hulp of advies.

Artsen en hulpverleners

Je huisarts of andere hulpverleners (psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers, psychotherapeuten) kunnen helpen wanneer je minder wil drinken of wil stoppen met drinken.

Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) 

Wil je geholpen worden in een gespecialiseerd centrum of heb je nood aan een tijdelijke opname? Dan kan je bij de 11 CAW’s in Vlaanderen en Brussel terecht met je vraag.

🌐 caw.be

Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG): 

De twintig centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) in Vlaanderen en Brussel bieden medisch-psychiatrische en psychotherapeutische hulpverlening aan mensen met ernstige psychische problemen. De hulpverlening in een CGG gebeurt tijdens consultaties. Er is geen opname of verblijf.

🌐 www.centrageestelijkegezondheidszorg.be/

Soms is het gemakkelijker om over je problemen te praten met een onbekende. Bij een aantal organisaties kan je terecht voor een telefonisch gesprek of een online chat. Je hoeft je niet bekend te maken en niemand komt te weten dat je een gesprek had.

De druglijn

Bij de druglijn kan je terecht met al je vragen over drank, drugs, pillen en gokken. Voor informatie, een eerste advies of voor adressen voor hulp en preventie. Anoniem, objectief en zonder te oordelen of veroordelen.

📞 078 15 10 20

🌐 www.druglijn.be voor chat of mail

Alcoholhulp

Dit zelfhulpprogramma helpt je zelfstandig en anoniem alcoholproblemen aan te pakken. Je kan ook begeleiding krijgen door een professionele hulpverlener.

🌐 alcoholhulp.be

Zelfhulpgroepen en lotgenotencontact 

In Vlaanderen zijn een groot aantal zelfhulpgroepen actief. Ze verschillen naar problematiek, werkingsterrein en organisatiestructuur. Maar allemaal verenigen ze mensen met een gemeenschappelijk probleem om samen ‘beter’ te worden.

🌐 Op de website van Trefpunt Zelfhulp vzw vind je een lijst van alle zelfhulpgroepen in Vlaanderen.

Anonieme Alcoholisten (AA) 

Het hoofddoel is nuchter te blijven en andere alcoholisten helpen nuchterheid te bereiken. AA heeft een programma van totale alcoholonthouding en functioneert via plaatselijke en regionale afdelingen die op zeer regelmatige tijdstippen bijeenkomsten organiseren: dat zijn zowel groepsvergaderingen (enkel voor de AA-leden) als open vergaderingen (voor iedereen toegankelijk). 

🌐 aavlaanderen.org